İroni, gülünç bulunan bir durumla alay etmedir.
Gülünç bulunan durum halkla ilgili olmalıdır. Gülünçlük, halkın herhangi bir durumu olabilir. Bunun bir benzeri yergi de olabilmekle beraber, çeşitli sorular sorarak bazı insanların gülünç durumunu ortaya çıkarmaktır. Sokrates de sorular sorarak insanların zekasıyla dalga geçiyordu. Zeka göstergesi olan alay yani ironi zeki birçok insanın kullandığı yöntemlerden biridir. İroni kavramı, birçok yazarda kendini gösteren bir şeydir. Görünüşte alayı karşıdaki insan yapar. Ancak kendini düşüren o karşıdaki insanın kendisidir.
Alay, birçok yazarda kendini gösterir. Soren Kierkegard’ın Sokrates’i merkeze alarak alay kavramını ortaya atar. Çeşitli sorular yönelterek onların zekasıyla alay etmektir. Sanki bilmiyormuş gibi yapıp onların zekasını ortaya çıkarmaktır. Bunun farkına varan insan daha da aptallaşır. Saçmalamaya başlar.
Aslında ironi, bir kişilik özelliğindir. İroni ile buluştuğunda renkli bir ruh ortaya çıkar. İroni, zekanın bir göstergesidir. Zeka doğru şekilde kullanıldığında, toplumu yönlendirebilme şeklinde ortaya çıkar. Jane Austen, ironi kavramını en iyi şekilde yansıtan bir kişilikti. Zengin, orta halli ve fakir kesimin durumunu en iyi şekilde alaylı bir şekilde yansıtabiliyordu. Austen, alay ile etrafında bulunan insanları en iyi şekilde romanlarında yansıtmaktadır.
İroni aslında bazı insanlar üzerindeki çarpıklıkları en iyi şekilde yansıtmaktadır. Bunu diğer insanlar anlarlar. Özelikle kendini üstün gören insanlar için ironi korkulu rüya gibidir. Çünkü, onların zekasını küçük düşüren tek şey ironidir. İroni doğru yerde kullanıldığından karşıdaki insanı düşünmeye sevk eder.
Özellikle, kendini çok zeki zanneden insanlar arasında ironi tek başına mücadele kaynağıdır. İroni karşısındaki insanı kendini küçük düşürme yöntemiyle dalga geçmektir. Ancak, birçok insan tarafından tam olarak anlaşılamamaktadır. Ancak, zeka seviyesi yüksek insanlarda ironi önemli bir yer eder. Dalga geçtiğini sanan insanlara ağzının payını vermek de denilebilir.
İroniyle karşı karşıya kalan insan kendini öyle düşürür ki, gittikçe aptallaşır. Aptallaşan insan saçmalaya başlar. Aptallaştırarak düşündürme yöntemi de denilebilir. Düşünmeyi sağlamak, bu yöntemin önemli bir yoludur. Esas olan, düşünmeyi sağlamaktır. Özelikle, kendini komik zanneden insanları da yola getirmeyi sağlar.
İroni, doğru kullanıldığında karşısındaki insanın bilgisini artırmasını sağlar. Küçük düştüğünü düşünen insan, kendini değiştirmeye çalışır. Kendini değiştiren insan, ironiyi kullanan insanın amacına ulaştığını gösterir.
İroni yani alay, halkın olması gereken şeyleri alay yöntemiyle göstermektir.
